'Een vervuild, verhit, verdeeld land'

Lobbyisten hielden statiegeld op blikjes jaren tegen

Uit de opdracht voor de Prinsjesrede 2025, de jaarlijkse speechwedstrijd:

‘Aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen roepen politici Nederlanders op om allemaal te gaan stemmen. Op het Malieveld demonstreren duizenden jongeren. Zij wíllen graag stemmen, maar mogen dat niet. Onder het motto ‘Geef ons een stem’ eisen ze stemrecht voor jongeren vanaf de middelbare schoolleeftijd. Eén toespraak op het Malieveld gaat meteen viral.’

Ik schreef de speech van een zestienjarige scholier met thuisonderwijs:

‘Are you f*cking kidding me?

Wie wíl dat, stemrecht? Willen we er bíj horen of zo? Wáárbij dan? Is dat iets om trots op te zijn? Is er iets dat er béter van wordt als wij gaan stemmen?

 

Tuurlijk, stemrecht is belangrijk, heel wat mensen over de wereld zouden er wat voor over hebben, je mist de democratie pas als die wég is, dán heb je spijt dat je je best er niet voor hebt gedaan, blablabla…

Serieus: zo zou het moeten zijn. Maar voelen jullie je uitgedaagd door wat je ziet in Den Haag, is dat waar je bij wilt horen?

Ik niet.

Want wát heeft het ons gebracht? Die democratie, dat stemmen?

Een vervuild, verhit, verdeeld land waar minderheden weer over hun schouder moeten kijken,

waar vreemden worden weggepest,

waar aan moderne vormen van slavernij níets, helemaal níets wordt gedaan,

waar dieren elke dag bij miljoenen worden gefokt, getreiterd en doodgemaakt en

waar jullie, waar júllie en ik ook straks, op je dértigste nog bij je ouders moeten wonen omdat dit rijke land níet zorgt voor een woning, voor een lousy kámer nog niet eens.

…om maar wat te noemen.

Sorry hoor, maar mág ik boos worden? Níets is opgelost, álles heeft de politiek laten lopen, nérgens is uitzicht op beter. En daar moeten wij bíj willen horen?

Laten die generaties boven ons eerst maar wat oplossen.

Zíj hebben ons opgezadeld met beróerd onderwijs, kijk maar naar de statistieken, als je tenminste hebt geleerd die te begrijpen.

Zíj hebben onze aandacht en onze concentratie van jongsafaan áfgebroken met hun stomme devices.

Zíj leiden ons af van de werkelijkheid met hun fantasy en games en virtual reality.

Zíj leren het ons áf om zelf te denken met hun Artificial Intelligence.

En zíj hebben ons niet verder leren kijken dan de rijkdom die altijd méér moet wezen. En dat verwijten ze óns.

Mínder, of vooral: béter, dat heeft nog niemand uitgevonden. Zijn wij, zijn onze ouders búrgers of consumenten?

Consumenten baren geen burgers.

En dan verwijten ze óns dat we alles kritiekloos slikken van influencers. Ja, die verkopen een hele hoop rommel en onzin en worden er intussen zelf beter van. Maar we hebben niet anders geleerd dan te volgen en wáár, wáár wordt echt invloed uitgeoefend?

De échte influencers zijn de gewetenloze lobyisten die in nette pakken in deftige achterkamers hun onzichtbare invloed uitoefenen en voor hun gewin in stand houden wat de wereld vernietigt: fossiele industrie, stikstofregen, vergiftigd oppervlaktewater, microplastics, waanzinnig energieverbruik.

Genocíde en tráuma’s en tégenstellingen waar de wereld generáties mee verder moet leven.

Politici zwichten voor tirannen, buigen voor platte belangen, konkelen met consumentenpleasers.

Nee, we kéren ons niet af van de politiek, ik niet, alléén de politiek kan het opnemen tégen de grote bedrijven en vóór de internationale rechtsorde die het lot van zoveel mensen bepaalt.

Maar met stemrecht voor ons scholieren verstoren we het Haagse feestje niet. Die feestgangers moeten zélf maar eens in beweging komen vóórdat we met stemmen een ziek systeem in stand houden.

Partijen in Nederland, van mij hoeven we geen stemrecht vanaf ons twaalfde. Ik heb een boodschap voor jullie.

Hier staan scholieren als ik bij duizenden, kandidaten voor stemrecht, mooi. Maar.

Tegen de politici van nu zeg ik: cut the crap, los eens wat óp, jullie hebben zes jaar om er wat van te máken, zes jaar om te laten zien dat het kan: dóen waar wij in kunnen geloven. Laat maar zien dat jullie het béter kunnen, dán gaan we als we áchttien zijn wel op jullie stemmen.

Politici: wij kijken toe, wij wachten af, wij vínden er wat van, wij zijn te krijgen voor béter, ook als jullie je nek uitsteken. Dúrf maar, wees eindelijk eerlijk, het is de énige manier.

Beste politici, we zien elkaar in het stemhokje, dit is je kans, gríjp hem, álles staat op het spel. Die zes jaar beginnen vandaag!’